Şöylesi: Pınar Yıldız Yüksel
Okul öncesi yaş grubundaki çocuklar için kitap seçimi
oldukça önemli. Bu sebeple ebeveynlerin seçici olması gerekiyor. Argo, olumsuz,
kötü alışkanlıklara işaret eden ifadeler kullanılmamalı, çizimleri yaşa uygun,
resim ağırlıklı olmalı... İşte uzmanından ailelere tavsiyeler
Çocuğunuza kitap alırken nelere dikkat ediyorsunuz? Ya da bu
soruyu daha önce düşündünüz mü? Bir kitapçıya gidip kapağını beğendiğiniz
kitabı alıp okuması için çocuğunuza mı veriyorsunuz? Özellikle okul öncesi
çağında bir çocuğunuz varsa bu söylediklerimi uzun uzun düşünmenizi tavsiye
ederim. Çünkü her kitap çocuklarımızda yaşamı boyunca taşıyacağı bir iz
bırakır. Bunun için de yıllar sonra kaynağını asla hatırlayamayacağı korkuları
da olabilir. Bu sebeple kitap seçme konusunda uzmanlara kulak vermek gerekir.
Biz de bugün Turkuvaz Çocuk yayınlarının şef editörü Doğukan
İşler'i konuk ettik ve ondan okul öncesi dönemdeki çocuklar için doğru kitabın
nasıl seçileceği konusunda bilgiler aldık.
KİTAPLIĞINI ZENGİNLEŞTİRİN
- Okul öncesi çocuklar için doğru kitap nasıl seçilir? Ebeveynlere
tavsiyeleriniz neler?
- Kısaca "okul öncesi" olarak tanımladığımız yaş grubu,
kabaca sıfır-altı yaşı temsil etmektedir. Elbette böyle bir başlık
altına sığdırsak da bu yaş grubu da kendi içerisinde çok
farklılıklar gösterir. Genellikle ebeveyn ya da başka bir
yetişkinin çocuklara okuduğu bu kitaplar, okuma evresine girmiş çocuklar
tarafından da ilk yıllarda okunabilir. Öncelikle, sadece form
olarak bile olsa kitaplarla yakınlık kurmaları amacıyla,
"oyuncak" tarzı kitapların dahi çocuklarla buluşturulması önem
taşır ilk ay ve yıllarda. Sonrasında resim ağırlıklı, öyküsü daha
hafif, hatta yeri geldiğinde çocukla birlikte resimlerden yola
çıkarak yazılı metinden bağımsız hikâyelerin de oluşturulabileceği türden
kitapların seçilmesi daha etkili olacaktır. Ebeveyn, bu kitaplardaki
çizimler, çizim tarzları, kitabın öyküsü vb. öğeleri dikkatle
incelemeli, öncelikle kendisi okumalı, sonrasında çocuğuna
okumalıdır. Çocuğunun dünyasına hitap edeceğini düşündüğü
kitapları ilk elden kendi seçmelidir. Kitap okuma alışkanlığı
yavaş yavaş edinilirken, çocuğun eğilim, sevdiği tarz çizim ve
öykülerin paralelinde başka başka kitaplarla da ilk kitaplığı zenginleştirilmelidir.
ZARARLI İFADELER İÇEREBİLİR
- Hangi ifadeler, kelimeler çocuk için zararlı olabilir? Ebeveynlere
pratik önerileriniz olur mu?
- Tabii ki çocukların zihin dünyasını kirletebilecek her türlü
argonun bulunduğu ya da kötü alışkanlıkları işaret eden ifadelere
ve çizimlere sahip kitaplar, hiçbir koşulda tercih edilmemelidir.
Hatta bazı söz ve davranışların "kötü" ya da
"yanlış" olduklarını belirten bir içeriğe sahip olsa da
bazı kitaplar, bu dahi çocukların dünyasına tam tersi bir şekilde
yansıyabilir, onların temiz zihinlerinde yok yere bu tür şeylerin
yer etmesine yol açabilir. Bunun yanı sıra, soyut
düşünce evresine henüz erişememiş olan sıfır-altı yaş aralığındaki
çocukların zihin dünyasına hitap edebilecek türde kelimelerin
ve içeriklerin olduğu kitaplar tercih edilmelidir. Bu konuda, daha
önce yaptığı yayınlarla okurunun güvenini kazanmış yayınevlerinin yayımladığı
kitapları takip etmek, çocuklardan önce kitapları mutlaka okumak,
çocukla birlikte kitap okunduktan sonra öykü ya da konuyla
ilgili çocukla sohbet etmek de ebeveynin dikkat etmesi, önem
vermesi gereken hususlardandır. Bu dikkatin ve önemin
neticesinde, kitaplardan yansıyabilecek olası zararlı
ya da olumsuz tüm etkilerin önü kesilebilir.
ÇİZİMLERİ KORKUTABİLİR
- Kitabın içeriği kadar görselleri ve çizimi de önemli... Bu konuda dikkat
edilmesi gerekenler neler?
- Her kitaba öyküsü ve konusu gereği, farklı tarzlarda ve farklı
kompozisyonlarda çizimler yapılır. Burada yine, tıpkı metinde olduğu gibi
çizimde de çocuğa görelik kıstası göz önünde olmalı, metin ve çizim arasında
asgari bir uyumun aranması gerekmektedir. Dokuz yaşlarındaki bir çocuğa kahkaha
attıracak bir çizim tarzı ya da resimlenmiş bir sahne, beş yaşındaki bir çocuğu
korkutabilir. Ya da bazı resim tarzları, bazı yaştaki çocuklara basit ve daha
"çocukça" gelebilir. Burada, yayınevlerinin kitapları yaş gruplarına
göre ayırdığı kategoriler mutlaka dikkate alınmalıdır. Çocuğun yaş grubuna
uygun, soyut düşünebilmesine de kapı açacak, hayal gücünü zenginleştirecek ve
kitabın içerdiği metinle uygun nitelikteki resimlemelerin olduğu kitaplar
öncelikle tercih edilmelidir.